Potrzebujemy dobrego designu
Przedmioty niezaprzeczalnie są faktem życia codziennego i dowodem na rozwój cywilizacji. Wyobrażasz sobie dzień bez porannej kawy z ekspresu? Wieczorny jogging bez zestawu mp3? A może weekendowy wyjazd i brak sprytnej nawigacji w smartphonie? Oczywiście, dobry design i nowe technologie niezaprzeczalnie ułatwiają nam życie. Skąd zatem tyle krytyki w stronę projektowania przemysłowego nastawionego na konsumpcję, czy też uznanie współczesnego społeczeństwa mianem "klasy próżniaczej" ?
Dobrobyt niczym choroba Ludzie nigdy wcześniej aż tyle nie posiadali. Tym samym, nasze domy zalało morze zupełnie bezużytecznych rzeczy. Współczesny świat niemal tonie w przedmiotach, a konsumpcja urosła do rangi życiowych priorytetów. Wszechobecny marketing skłania do pielęgnowania próżności i hodowania „pawich ogonów”. Nasze marnotrawstwo pozbawia nas wyczucia dobrego smaku i gustu, a przede wszystkim zdrowego rozsądku. Co więcej, konsumpcja powoli i dyskretnie pozbawia nas wolności, ustalając własne zasady.
Dobry Design
Minimalizm, to jednak nie odrzucenie naturalnego prawa podaży i popytu, a dystans i zwrot ku prostocie. To współczesna filozofia świadomego konsumenta. To przyzwolenie na inteligentną konsumpcję. Minimalizm, to posiadanie tylko tego, co daje człowiekowi pełną wolność i swobodę. Posiadanie rzeczy przede wszystkim użytecznych i funkcjonalnych. Sprzęt powinien być łatwy w obsłudze, meble wykonane z naturalnych materiałów, ubrania wygodne i uniwersalne, a przestrzeń publiczna przyjazna człowiekowi. Tym potrzebom powinien odpowiadać dobry i autentyczny design.
Jak uważał Dieter Rams - przez lata główny projektant w niemieckiej firmie Braun: “design to poszukiwanie jakiegoś rodzaju wewnętrznej prawdy i znaczenia”. Dobry design to kierowanie się poczuciem pewnej moralności w projektowaniu, nie zaś tworzenie bezużytecznych przedmiotów dla pustej konsumpcji. Pierwszym wymogiem powinna być użyteczność wynikająca ze szlachetnych materiałów, dobrych proporcji i należytej obróbki. Piękno jest sprawą drugorzędną, choć naturalnie będzie efektem takiego podejścia. Przytoczę błyskotliwy fragment krytyki "ornamentu", jaką w swoich felietonach wyznawał Adolf Loos: “Ewolucja kultury jest tożsama z odrzuceniem zdobnictwa przedmiotów codziennego użytku. (...) Człowiek rozwinął się na tyle, by czerpać przyjemność z zakupu prostej papierośnicy, nawet jeśli kosztuje tyle samo co zdobiona”. To jest w dzisiejszych czasach godnym luksusem ludzi inteligentnych. Proste, geometryczne kształty są większym wyzwaniem dla projektantów, niż nadmierne zdobienia. Wymagają od człowieka niezwykłej perfekcji i autentyczności. Jak pisał również Sudjic: “luksus ten, daje wytchnienie od nieustannie zagrażającego nam zalewu dóbr wszelakich”.
W dzisiejszych czasach nie ma zatem innego wyjścia, ludzie potrzebują dobrego designu!
Biblioteka:
Ornament i zbrodnia. Eseje wybrane. Adolf Loos, BWA Galeria Miejska w Tarnowie
Język rzeczy. W jaki sposób przedmioty nas uwodzą? Deyan Sudjic, wyd. Karakter
Teoria klasy próżniaczej. Thorstein Veblen, wyd. Literackie Muza SA